Nowotwór piersi
PROCEDURY / ECZ innowacje (przykładowe):
- mastektomia podskórna piersi z jednoczesną rekonstrukcją z zastosowaniem ekspandera/implantu
- chemioterapia
- radioterapia
- hormonoterapia
- terapia celowana
- rehabilitacja po mastektomii
- psychoonkolog ( wsparcie pacjenta i rodziny)
- dietetyk ( żywienie w chorobie nowotworowej)
CZYNNIKI RYZYKA ROZWOJU RAKA PIERSI
Zdaniem ekspertów istnieje wiele czynników zwiększonego ryzyka wystąpienia raka piersi, chociaż przyjmuje się, że u około 75% populacji kobiet nie występują żadne znane czynniki ryzyka. Obok wspomnianego wcześniej wieku istnieją czynniki genetyczne usposabiające do rozwoju raka. U około 10% chorych obserwuje się rodzinne występowanie raka piersi najczęściej, gdy choroba pojawia się u krewnych poniżej 35 roku życia. U chorych z genetycznie uwarunkowanym rakiem sutka stwierdza się mutacje genów BRCA1, BRCA2 i TP53. U kobiet z mutacją ryzyko zachorowania wynosi w ciągu życia 50-80%. Ważną rolę odgrywają hormonalne czynniki raka sutka zaliczamy do nich wczesną pierwszą miesiączkę lub późną menopauzę, brak potomstwa albo późne macierzyństwo (powyżej 30 roku życia). Do tzw. egzogennych czynników ryzyka zaliczamy stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych zawierających estrogeny. Czynnikiem ryzyka jest również stosowanie hormonoterapii zastępczej, a ryzyko rośnie wraz z czasem jej stosowania. Przyjmuje się, że otyłość po menopauzie jest czynnikiem ryzyka. Ryzyko rozwoju raka zwiększa dieta bogata w tłuszcze zwierzęce oraz picie alkoholu, a zmniejsza dieta ubogo tłuszczowa zawierająca pokarmy mleczne z dużą zawartością wapnia i witaminy D. Ważnym czynnikiem ryzyka jest także obecność raka w drugim sutku oraz stwierdzenie zmian rozrostowych w sutku, które mogą być już stanem przedrakowym.
Wyróżnia się następujące czynniki ryzyka zachorowania na nowotwór złośliwy piersi:
- Obecność mutacji w genie BRCA1 lub BRCA2 ryzyko zachorowania na raka piersi w ciągu życia wynosi około 80% (a na raka jajnika 40-50%)
- Obecność mutacji w takich genach jak np. ATM, BRIP1, cHECK2, PALB2 ? pośrednia predyspozycja do zachorowania na raka piersi, około 2-krotny wzrost ryzyka
- Obecność mutacji w genach TP53 i PTEN ? związana z zespołami rodzinnych zachorowań na różne nowotwory złośliwe (zespół Li-Fraumeni i zespół Cowdena)
- Rodzinne występowanie raka piersi około 2-krotny wzrost ryzyka dotyczy kobiet, których krewne pierwszego stopnia (matka, siostra) zachorowały na raka piersi oraz około 3-6 krotny wzrost ryzyka, jeśli raka piersi rozpoznano u dwóch najbliższych krewnych
- Występowanie w rodzinie zachorowań na raka obu piersi lub zachorowań w młodym wieku (przed 45 rokiem życia)
- Wykrycie atypowej hiperplazji nabłonkowej ? wiąże się z 4-krotnym wzrostem ryzyka zachorowania na raka sutka
- Wiek ryzyko rozwoju choroby wzrasta znacząco u kobiet po 50 roku życia
- Czynniki hormonalne pierwsza miesiączka poniżej 12 roku życia, menopauza w późnym wieku (> 55 roku życia), pierwsza donoszona ciąża po 30 roku życia, bezdzietność
- Stosowanie hormonalnej terapii zastępczej (wzrost ryzyka o 2,7% na każdy rok stosowania)
- Stosowanie doustnych hormonalnych środków antykoncepcyjnych (około 1,25 ? krotny wzrost względnego ryzyka zachorowania na raka piersi)
- Dieta bogata w tłuszcze nasycone i spożywanie alkoholu
- Ekspozycja na promieniowanie jonizujące ? np. przebyta radioterapia klatki piersiowej